WIELCY JAROSŁAWIANIE NA KARTACH SŁOWNIKA
Nakładem Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia ukazał się „Jarosławski Słownik Biograficzny”. Jego współautorami są :Zofia Kostka – Bieńkowska, Iwona Długoń, Marian Brzeziński, o. Dariusz Kantypowicz OP, Marta Zadorożna, Jacek Marian Hołub, Konrad Eckes, Lucyna Pleśniak, Elżbieta Stęchły, Krystyna Kieferling, Zbigniew Zięba, Maria Król, Zofia Kluz, Zuzanna Kobierzyńska, Anna Inglot, Joanna Szczepanek, Danuta Sobocka, Barbara Kondracka i Józek Kus.
Imponująca praca, której pierwsza część jest dostępna w siedzibie SMJ ukazała się dzięki dotacji Rady Miasta oraz inspiracji i wsparciu prezesa zarządu towarzystwa Tadeusza Słowika. W słowie wstępnym „Słownika” można przeczytać: „(…) Słownik SMJ poświęcony jest ludziom związanym z Jarosławiem od czasów Średniowiecza do współczesności. Pokazane zostały w nim postacie, które pozytywnie zapisały się w dziejach Jarosławia i okolicy oraz miały znaczący wpływ na jego rozwój…”
40 nazwisk, przebogate ludzkie losy. Losy jarosławian o postawie horyzontalnej. O tym traktuje to wydawnictwo, o które od wielu lat dopominało się środowisko jarosławskie. Nie sposób w paru zdaniach wymienić wszystkich wybitnych obywateli i sympatyków miasta Kostków, Ostrogskich, Sobieskich, Tarnowskich i Zamoyskich. Godzi się jednak wspomnieć o Spytku z Jarosławia herbu Leliwa (ok. 1436 – 1519), za rządów którego powstało w mieście bardzo wiele obiektów o charakterze publicznym, o Feliksie Wojciechowskim (1870 – 1947) – aptekarzu, przemysłowcu i działaczu społecznym, wiceburmistrzu, o patronie Jarosławia, uczestniku Powstania Warszawskiego Michale Janie Czartoryskim OP (1897 – 1944), o wojskowym, konspiratorze, uczestniku kilku powstań polskich i węgierskiej Wiosny Ludów płk. Leonie Czechowskim, o uczestniku walk pod Monte Cassino Antonim Bronisławie Hessie (1913 – 2001), o wybitnej mistrzyni choreografii, animatorce życia muzycznego i teatralnego, twórczyni Ogniska Baletowego Lidii Nartowskiej (1900 – 1967), o księżnie herbu Dąbrowa, fundatorce kościołów i klasztorów Annie Ostrogskiej itp.
Szczególne miejsce w książce znajdują osoby duchowne. Warto przeto wymienić cenionego kapłana, katechetę i historyka ks. Jakuba Makarę (1891 – 1967), który dał się poznać jako wybitny badacz historii i naukowiec, autor licznych publikacji i artykułów oraz kochany i lubiany przez młodzież katecheta. Autorzy umieścili także bogata biografię Niepokalanki, pedagoga, opiekuna ubogich i autorki książek Stanisławę Paciorek (siostra Maria Ena 1917 -2006).
Jak wynika z powyższego tkankę społeczną, kulturotwórczą, poznawczą i moralną każdego środowiska współtworzą ludzie, którzy głęboko utożsamiają się ze swoimi „małymi ojczyznami”. Wiele spośród nich wykazało zaangażowanie w patriotyczne budowanie rzeczywistości, rozwój kultury, wiary religijnej itp.
Tekst i foto: HENRYK GRYMUZA